Home Tm Ca Dao Trợ Gip Tm Ca Dao Trang Chủ Ton Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cch Sử Dụng
Dẫn Giải
Diu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Qu
Cội Nguồn
Cổ Tch
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngn Ngữ
Nhn Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Qun
Qu Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dn Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
 

Lễ Thần Nng

Lễ Thần Nng tức l lễ tế vua Thần Nng để cầu mong được ma v nghề nng pht đạt.

Trn cc quyển lịch cổ hng năm, người ta thường vẽ một mục đồng dắt một con tru. Mục đồng tức l vua Thần Nng, cn con tru tượng trưng cho nghề nng.

Hnh mục đồng cũng như con tru thay đổi hng năm ty theo sự ước đon của Khm thin gim về ma mng năm đ sẽ tốt hay xấu.

Năm no được coi l được ma, Thần Nng c giy dp chỉnh tề, cn năm no ma mng bị coi l km, Thần Nng c vẻ như vội vng hấp tấp nn chỉ đi giy một chn. Con tru được đổi mu ty theo hnh của mỗi năm, n c thể c một trong 5 mu vng, đen, trắng, xanh, đỏ đng với cc hnh Thổ, Thủy, Kim, Mộc, Hỏa.

Thời phong kiến, hng năm đều c tục tế v rước Thần Nng tại triều đnh cũng như ở cc địa phương.

 

Nghi thức lễ tế Thần Nng thời Nguyễn

Lễ tế Thần Nng hng năm cử hnh vo ngy Lập xun, bởi vậy nn lễ tế Thần Nng cn được gọi l tế xun.

Theo chỉ dụ của vua Minh Mạng, hng năm sau tiết Đng ch, ta Khm thin gim phải lo sửa soạn việc tế Thần Nng. Cc quan cng nhau họp để nặn tru v tượng Thần Nng.

Trước ngy lập xun hai ngy, tại gần cửa ng Ba (ngy nay l cửa chnh ng), cc quan Khm thin gim cho lập một ci i hướng đng. Tru v tượng Thần Nng cũng được đưa tới lưu tại phủ Thừa Thin để ngy hm sau cc quan trong phủ mới rước từ phủ tới i. Cc quan vận lễ phục, c qun lnh mang gươm gio, tn lọng, cờ quạt theo hầu.

Tới i th một lễ đơn giản được cử hnh, ngụ trnh với Thổ Cng về sự hiện diện của tượng Thần Nng v tru. Sau đ, tru v tượng Thần Nng lại được khing về kho cất. Hm tế xun, tượng v tru lại được rước ra i, nhưng lần ny đi rước l cc quan bộ Lễ v cc quan phủ Thừa Thin. Khi đm rước đi qua cung vua, một vin thi gim vo tu để vua biết. Sau đ, đm rước lại tiếp tục đi v khi đi qua bộ Lễ, một vin quan đnh vo mng tru ba roi, c thi thc tru phải lm việc.

Tới i, cc quan lm lễ tế Thần Nng theo như nghi lễ cc cuộc tế khc. Tế Thần Nng xong, tru v tượng Thần Nng được qun lnh mang đi chn sau buổi lễ.

Tại cc tỉnh, trong ngy Lập xun cũng c lễ tế Thần Nng v lễ cũng được sửa soạn từ sau ngy ng ch. Cc quan tỉnh phụ trch việc hnh lễ. Tru v tượng Thần Nng cũng được đem chn.

 

Lễ tế Thần Nng của cc dn tộc khc

Người Dao Tuyển, để cảm tạ cng ơn v cầu xin cho ma mng bội thu, nh nh hạnh phc th lễ hội ngy 6 thng 6 m lịch l ngy cng Thần Nng lớn nhất trong năm. Ngoi ra họ cn thờ cng Thần Nng vo cc ngy 1 thng 1 m lịch v 9 thng 9 m lịch hng năm.

 

Một số vấn đề khc

C ti liệu cho rằng Hong Đế v Thần Nng l một người. C ti liệu th lại cho rằng Phục Hi, Thần Nng v Hong Đế l ba người khc nhau (gọi chung l Tam Hong). Thực ra tất cả chỉ đều l huyền thoại, khng c g đảm bảo l họ l ba người hay chỉ l một hoặc hai người.

Cu hỏi tại sao người Việt nhận l con chu của Thần Nng, một trong những ng vua đầu tin của Trung Hoa l vấn đề được nhiều người tranh ci. Một số nh nghin cứu hiện nay, dựa trn cc dữ liệu về sử học, thần thoại học, ngn ngữ học, đ giả thiết rằng Thần Nng l một vị thần c nguồn gốc từ phương nam (từ pha nam sng Dương Tử xuống đến hết Việt Nam ngy nay, đ l vng đất cư tr của cư dn Bch Việt). Sau khi nước Trung Hoa mở rộng từ pha ty sang pha đng (giai đoạn một), rồi từ pha bắc xuống pha nam (giai đoạn hai) th Thần Nng được người Trung Hoa st nhập vo văn ha của họ v được coi l một trong cc "ng vua" đầu tin của họ. Thực ra trước đ, Thần Nng đ được coi l "ng tổ" của một số bộ tộc Bch Việt. V sau ny, do ảnh hưởng của văn ha Trung Hoa rất mạnh, nhiều người lầm tưởng người Việt nhận một ng vua Trung Hoa lm ng tổ của mnh.

Cc dữ liệu ủng hộ giả thuyết trn:

  • Thần Nng tức l vị thần về nng nghiệp, vị thần ny thường được hnh dung cưỡi tru để đi lại nn vị thần gắn liền với văn ha la nước.
  • Thần Nng cn c một tn gọi khc l Vim Đế (vua xứ nng - vua phương nam), v được coi l vị thần cai quản phương nam.
  • Cch đọc từ Thần Nng l cch đọc của phương nam, người phương bắc sẽ c xu hướng đọc l Nng Thần.
    • Tuy nhin, điều ny bị phản bc rằng từ Thần Nng vẫn hiểu được theo ngữ php phương bắc, v c nghĩa l người nng phu-thần linh.
  • Truyền thuyết của một số dn tộc thiểu số của Việt Nam (t bị ảnh hưởng của văn ha Trung Hoa) như dn tộc Mo cũng coi Thần Nng l ng tổ của nghề trồng la nước.

 

Xem thm

  • Đinh Gia Khnh, Đại cương về tiến trnh văn ha Việt Nam, trong: Cc vng văn ha Việt Nam, Chủ bin: Đinh Gia Khnh, C Huy Cận, NXB Văn học H Nội, 1995

 

 

Sưu Tầm Ti Liệu v Web Design

  H Phương Hoi

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hong Vn, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hong Dũng
Xin vui lng lin lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những g lin quan đến trang web nầy
Copyright 2003 Trang Ca Dao v Tục Ngữ
Last modified: 03/12/18