Home T́m Ca Dao Trợ Giúp T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
   
Ô ăn quan
nguồn: Việt Nam Cây Đa


Ô ăn quan là một tṛ chơi rất phổ biến của trẻ em gái, từ Bắc vào Nam. Ngày xưa, chúng tôi chỉ hay gọi ngắn gọn là tṛ chơi "ô quan". Đây là tṛ chơi rất đơn giản, dễ chơi nhưng cũng vô cùng lư thú.


Trước tiên, vẽ một h́nh chữ nhật, sau đó chia h́nh chữ nhật làm đôi theo chiều dài, rồi chia tiếp theo chiều rộng thành năm phần đều nhau. Như vậy mỗi một bên sẽ có năm ô vuông nhỏ. Phải ước lượng làm sao mỗi ô vuông này đủ lớn để những viên sỏi có thể nằm gọn ghẽ trong đó. Vẽ tiếp hai ṿng cung ở hai đầu của h́nh chữ nhật, đó là hai ô quan. Thế là chúng ta đă có được một bàn để chơi ô ăn quan rồi đó! Tiếp đến và có lẽ quan trọng nhất, đó là phải t́m được đủ những viên sỏi. Bàn ô ăn quan đơn giản nhất là mỗi ô vuông có năm viên sỏi, cộng với hai viên sỏi lớn hơn đặt ở hai ô quan. Các bạn nhớ t́m cho đủ sỏi để chơi nhé! Đôi khi chúng ta cũng có thể chơi bằng đá xanh loại nhỏ, gạch vụn, thậm chí là hạt na (hạt măng cầu), hay bất cứ thứ ǵ tương tự có thể chơi được. Lúc tôi c̣n nhỏ, tôi đă cất công đi t́m những viên sỏi nhẵn, đẹp và có độ lớn gần bằng nhau để dành làm một bộ đồ chơi ô ăn quan của riêng ḿnh. Thế là bắt đầu chơi thôi!

Hai người chơi ngồi đối diện nhau ở hai bên. Sau khi dàn quan, quân vào đúng vị trí, hai người sẽ oản tù t́ (x́ xầm) để xem ai đi trước. Người đi trước sẽ tùy ư chọn một ô, lấy quân trong đó rải đều theo chiều nào cũng được, mỗi ô một viên, tất nhiên là rải cả vào ô quan nữa. Rải đến ḥn sỏi cuối cùng, nếu bên cạnh là một ô quân khác, th́ người đang chơi sẽ được nhặt tiếp tục quân trong ô bên cạnh đó để rải đi. Cứ thế tiếp tục rải. Nếu viên sỏi cuối cùng dừng lại, bên cạnh là một ô trống, th́ người đang chơi sẽ chặp (đập tay vào ô trống đó) và được ăn quân của ô kế bên. Thu quân vừa ăn được ra ngoài bạn nhé! Thế là quân đó đă thuộc về ḿnh rồi! Thú vị nhất là chúng ta được chặp nhiều lần cùng một lúc (cứ cách một ô trống lại có quân), như thế không khéo là được ăn tất đấy! Hoặc cũng có thể chúng ta may mắn ăn được ô quan (tức là đến viên cuối cùng, trống một ô là đến ô quan đó), chú ư là ô quan càng có nhiều quân trong đó th́ càng thắng lớn nhé! Tuy nhiên, nhiều khi người chơi không gặp may khi viên cuối cùng rơi trúng vào bốn ô ở hai đầu liền kề ô quan. Như thế là đứng, là chết nhé, không được đi tiếp nữa! Trong cả 2 trường hợp, dù bạn được ăn quân hay bạn bị đứng, th́ cũng phải nhường cho người đối diện đi nhé, v́ đến lượt của bạn ấy rồi mà!

Người đối diện cũng đi quân giống như ở trên. Cứ thế 2 bên thay phiên nhau rải quân, rồi ăn. Đến khi nào ăn hết quân, hoặc ăn hết 2 quan ở 2 đầu, th́ có nghĩa là tṛ chơi đă kết thúc. Thường có câu:"Hết quan tàn dân thu quân kéo về", để nói trong tṛ chơi này đó. Quân của bên nào th́ bên ấy thu về. Sau đó tính xem ai có nhiều quân hơn, quan trong ván ô ăn quan đơn giản th́ được tính là 10 quân. Hết ván này, lại bày ra ván khác chơi tiếp. Ai thiếu quân, hoặc thiếu cả quan do đă bị bên kia ăn hết, th́ phải vay (mượn) cho đủ, xem như thiếu nợ.

Chơi ô ăn quan tuy đơn giản nhưng người chơi phải giỏi trong việc tính toán nên bốc ô quân nào để đi, và đi về hướng nào để được ăn nhiều nhất. Tuy nhiên lại có một điều luật được đặt ra khi chơi ô ăn quan là người chơi không được tính toán, khi người kia ngừng, đến lượt ḿnh là phải bốc quân đi ngay, không chần chừ. Do đó, ô ăn quan đơn giản nhất với mỗi ô năm viên sỏi chỉ dành cho những em bé từ bốn đến bảy tuổi. Lư do là ô này rất dễ tính toán đối với những bạn lớn hơn. Càng lớn th́ số quân trong mỗi ô càng tăng lên, để tăng độ khó và tăng sức thú vị cho tṛ chơi. Và như thế là mỗi lượt đi quân cũng rất lâu nhé! V́ thế mà tṛ chơi này cũng yêu cầu một sự kiên nhẫn rất lớn ở hai người chơi và những người cùng xem.


Tôi c̣n nhớ ngày nhỏ, tṛ chơi ô ăn quan này là một trong những tṛ được yêu thích nhất của lũ trẻ chúng tôi. Ô quan có thể chỉ cần vẽ nguệch ngoạc bằng phấn trên nền sân nhà, rồi ngồi bệt xuống mà chơi mê say. Lớn hơn một chút (là học cấp hai đó), h́nh như tṛ này không được các bạn tôi ưa chuộng nữa. Thế là tôi bày ra trong nhà, rủ chị và bố mẹ cùng chơi. Mẹ bên phe tôi, bố bên phe chị. Quân là những hạt na đă được tôi rửa rất sạch. C̣n bộ ô ăn quan bằng sỏi đẹp đẽ của tôi th́ đă được cất vào trong tủ đồ chơi v́ không đủ quân số. Cả nhà nhộn nhạo v́ một tṛ chơi con trẻ. Tuy nhiên không phải lúc nào hai chị em chúng tôi cũng chỉ muốn giành chiến thắng về cho ḿnh. Nhiều lần chị tôi có cơ hội gom hết quan quân về nhà, nhưng nh́n thấy đôi mắt rơm rớm nước mắt và cái mặt bí xị của tôi, thế là chị lại giả vờ không nhận ra đường ăn và đi một đường khác. Lúc đó tôi không biết, đă reo lên như một đứa trẻ và chê chị chẳng tinh ư nh́n thấy cách thắng tôi. Sau này nhờ bố và mẹ nói cho tôi biết là chị nhường tôi, tôi thầm cảm ơn chị, cảm ơn tṛ chơi ô ăn quan này, đă cho tôi thấy được chị yêu thương tôi biết nhường nào! Giờ chị đă lấy chồng ở một nơi xa, lại sắp sinh em bé nữa. Tôi ngồi đây chơi ô ăn quan một ḿnh, ḷng luôn thầm mong chị mạnh khỏe và hạnh phúc!

22/11/2006

TV

 

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 03/12/18