Home T́m Ca Dao Trợ Giúp T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 

Cát Tiên

Vén màn bí mật về những đền tháp cổ

TS Bùi Chí Hoàng khẳng định những ḷ gạch này chính là nơi cung cấp gạch để xây di tích Cát Tiên - Ảnh: N.H.T.

 

TT - Những tháp Chăm, những ngôi đền Phù Nam rồi di tích Cát Tiên..., tất cả dù hiện hữu hay lộ ra qua khảo cổ học, vẫn để một câu hỏi lơ lửng lâu nay: Vật liệu xây dựng từ đâu, hay giả thiết rằng người xưa đă xếp gạch lên rồi nung nguyên cả ngọn tháp?...

Những ngày qua, ở vùng Cát Tiên bất ngờ làm “nổ tung” những thắc mắc trên...

Trước mặt chúng tôi là cả một cánh đồng bao la rộng hàng chục mẫu, với một ṿng cung những ngọn núi h́nh bát úp kết thành dăy ôm lấy cánh đồng, trong khi cách đó không xa là ḍng sông Đồng Nai hừng hực chảy với di tích Cát Tiên lụi tàn nằm ngay bên bờ.

Ngay giữa đồng (thuộc địa phận xă Tư Nghĩa, huyện Cát Tiên, Lâm Đồng) suốt hai tuần khai quật, từ 15-7 (và sẽ kéo dài đến 20-8 để hi vọng t́m kiếm thêm những ḷ gạch khác…), các nhà khảo cổ đă phát hiện dưới ḷng đất một lúc bốn ḷ gạch rải ra cách nhau không xa. Gọi chính xác th́ đấy là dấu tích những ḷ gạch cổ đoán định ban đầu có thể cách nay chừng 12-16 thế kỷ.

Các ḷ gạch chưa từng thấy trên lănh thổ VN này trông rất thô sơ với chiều dài cả khối ḷ độ 21m, ngang 6m. Ở đó hiện ra những lằn gạch bị cháy đen chen lẫn những lằn có gạch au đỏ, than từ gỗ cây, cùng hệ thống kết cấu ḷ với những cầu lửa (để đốt lửa vào nung gạch) và cầu gạch (để chất gạch lên nung) đều có hướng đón gió (vào ḷ) từ phía nam.

Đoàn khảo cổ (gồm Trung tâm Nghiên cứu khảo cổ TP.HCM thuộc Viện Khoa học xă hội vùng Nam bộ và Bảo tàng Lâm Đồng - thuộc Sở VH&TT tỉnh Lâm Đồng) đă mang gạch đi so sánh và xác định chủng loại gạch.

 

 

Vết tích ḷ gạch lộ ra
 

Suốt hơn 20 năm qua các nhà khảo cổ học VN và thế giới đă phát hiện dần hàng loạt đền tháp, mộ tháp… đậm màu Ấn Độ (thờ thần Siva   (Sivanism), linga_yoni…) và gọi chung là “di tích khảo cổ học Cát Tiên”.

Di tích Cát Tiên đang tiến dần đến tầm vóc của một di sản thế giới, được chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá đồ sộ hơn cả di tích Mỹ Sơn ở Quảng Nam.

“Không nghi ngờ ǵ nữa, những ḷ gạch bí ẩn đă bị chôn vùi dưới ḷng đất này chính là nơi sản xuất ra vật liệu xây dựng (gạch) phục vụ đại công tŕnh xây dựng di tích Cát Tiên, cách đấy chừng 1-1,5km” - chuyên gia khảo cổ học Bùi Chí Hoàng (phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khảo cổ của Viện Khoa học xă hội vùng Nam bộ, người đặt những nhát khai quật khảo cổ đầu tiên ở Cát Tiên từ năm 1985), nhận định. 

Theo tiến sĩ Hoàng, việc xây dựng những ḷ gạch nằm ngay sát con suối lớn chảy qua là để thuận lợi trong vận chuyển gạch ra sông Đồng Nai để đưa về công trường xây dựng, và chọn cánh đồng thoáng rộng bao la trên là để dễ có sân phơi trong quá tŕnh sản xuất gạch…

Lâu nay, việc xác định niên đại cho di tích Cát Tiên vẫn c̣n chưa có sự đồng nhất. Có chuyên gia cho là từ thế kỷ IV, có người nói thế kỷ VII -VIII, cũng có người lại cho từ VIII-XI…

Trong việc hoàn thiện hồ sơ mà Cục Di sản - Bộ VH&TT đang làm để tŕnh UNESCO công nhận di tích Cát Tiên là di sản văn hóa thế giới, việc xác định được thời kỳ (niên đại) xuất hiện cũng là một yêu cầu.

Ông Hoàng cho rằng những mẫu than ở “trung tâm” sản xuất gạch này sẽ giúp xác định niên đại dễ dàng hơn (bằng phương pháp C 14).

Thêm nữa, từ các ḷ gạch cổ sẽ mở ra khả năng nhận biết về đặc điểm cư trú, cư dân, nghề thủ công… ở miền Cát Tiên trong quá khứ, đặc biệt là khả năng xác định chủ nhân của di tích Hinđu giáo này…

Tất cả những cái đó sẽ liên kết những giá trị của Cát Tiên lại trong một chuỗi hiểu biết, có hệ thống, mà không phải di tích lụi tàn (biến mất chủ nhân) nào cũng có cơ may tương tự.

Được biết nhận được thông tin trên, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đă lập tức đồng ư cho xây nhà mái che để bảo vệ những ḷ gạch cổ.

Và có lẽ không dừng lại với những ǵ cần thiết phải “giải mă” cho di tích Cát Tiên, những ḷ gạch cổ chưa từng thấy kia c̣n có thể tác động vào nhận thức về những đền, tháp… thuộc các nền văn minh vào các thời kỳ khác nhau trên lănh thổ VN (và thậm chí thế giới) trong quá khứ, bởi lâu nay người ta phát hiện gạch và … kiến trúc nhiều nhưng chưa biết cái đầu tiên quan trọng ấy - vật liệu đến từ đâu.

NGUYỄN HÀNG T̀NH

 

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 03/12/18